
Nederlanders stappen steeds vaker op de fiets. Gezamenlijk leggen we 19,1 miljard kilometer af, wat gemiddeld neerkomt op 1.065 kilometer per persoon.
Een behoorlijke afstand, die waarschijnlijk te wijten is aan de groei van het aantal elektrische fietsen. In Nederland hebben wij ook nog eens een goede infrastructuur voor deze manier van vervoer, maar toch is er een vergeten groep: de mensen op een (elektrische) driewieler of zelfs vierwieler. De groep die gebruikmaakt van deze fiets bestaat uit mensen met een beperking of (oudere) mensen die angst hebben om te vallen.
Dennis van Elten behoort tot deze groep. Op zijn driewieler maakt hij vele kilometers, vooral door zijn thuisstad Utrecht, maar hij loopt regelmatig tegen ontoegankelijkheid of onmogelijkheden aan.
Dennis heeft een niet aangeboren hersenletsel waarvan Cerebale Parese een uitwerking is. In zijn geval zorgt dit voor een lichte vorm van spasmes en hij heeft last van zijn evenwicht. Hierdoor is de driewieler een uitkomst voor hem, want op een gewone fiets is op- en afstappen een probleem, evenals richting aangeven.
Ook het OV zorgt bij Dennis voor problemen. Omdat hij moeite heeft met langere stukken lopen, en sommige haltes te ver weg zijn van de plaats van bestemming, heeft de driewieler hem een groot stuk zelfstandigheid en vrijheid opgeleverd.
“Mijn fiets zorgt ervoor dat ik de vrijheid heb om van A naar B te komen, zonder op mijn energie in te leveren. Het OV kost vaak veel energie, en op drukke dagen is dat nog lastiger, omdat ik dan veel minder prikkels kan verwerken. Mijn wereld is door mijn fiets heel wat groter geworden. Zo kan ik makkelijker naar de school van mijn zoon, een aantal steden verderop.”
Tot nu toe alleen maar een succes, maar Dennis loopt ook tegen veel zaken aan.
“Ontoegankelijke fietsenstallingen, slecht onderhouden fietspaden, hoge op- en afritjes en paaltjes waar je omheen moet slalommen zijn dingen waar ik dagelijks mee te maken krijg. Ik kan bijvoorbeeld niet naar een natuurgebied hier in de buurt, omdat ik daar niet met mijn fiets in kan komen. En zelfs bij fietsenstallingen waar mijn fiets wel kan staan, krijg ik vaak te horen dat er geen plek is, terwijl ik voor mij een grotendeels lege stalling zie. Ze krijgen per plek betaald, en mijn fiets neemt nu eenmaal iets meer ruimte in. Ik voel mij dan buitengesloten.”
Dat het parkeren van de fiets een probleem vormt, is helaas niet alleen bij stallingen merkbaar. De stallingen waar het wel kan, zeggen vaak geen plek te hebben. Andere stallingen zijn onmogelijk door bijvoorbeeld de ingang. Dennis is actief als voorzitter van de cliëntenraad WMO in Utrecht en hij moet regelmatig op het gemeentehuis zijn. In geen velden of wegen is daar plek om zijn fiets neer te zetten, omdat de omgeving fietsvrij moet blijven voor calamiteiten. De enige plek in de buurt waar hij zijn fiets wel kwijt kan, is weer te ver lopen. Voor Dennis onbegrijpelijk, omdat juist een gemeentehuis toegankelijk behoort te zijn voor alle inwoners.
“Ik heb mijn fiets toen toch maar op het plein gezet en bij buitenkomst bleek hij meegenomen te zijn door de gemeente. Ik heb hemel en aarde moeten bewegen om de fiets weer terug te krijgen.”
De gemeente Utrecht is zich bewust van de problemen die dit veroorzaakt voor Dennis en andere mensen die afhankelijk zijn van deze fietsen.
“Ik heb een welwillende gemeente, maar er is nog een hoop te doen. Niet alleen in mijn gemeente, ook landelijk. Er zou meer rekening gehouden mogen worden met mensen met een beperking. Als je iets aanpast voor hen, heeft dat vaak ook voordeel voor andere mensen. Ik hoop op een toegankelijke samenleving waarin mensen met een beperking niet als derderangs burgers worden behandeld. Maar ik hoop ook dat het vanzelfsprekend is dat er rekening met ze wordt gehouden, zonder het idee te hebben constant dankbaar te moeten zijn dat ze geholpen worden. Natuurlijk ben ik dankbaar als er geluisterd wordt en dat er wordt meegedacht, maar eigenlijk zou dat heel normaal moeten zijn.”
Er is nog een lange weg te gaan om de fietsvoorzieningen voor iedereen in Nederland toegankelijk te maken. Hoe mooi het bericht ook is dat we massaal meer gebruik zijn gaan maken van de fiets, het zou nog mooier zijn als iedereen in Nederland hiertoe alle mogelijkheden krijgt. Dan kunnen we pas echt vol trots zeggen: Nederland Fietsland.