In Nederland wordt elke acht dagen een vrouw vermoord door femicide. Lees deze zin nog eens goed en laat dit echt tot je doordringen. Iedere acht dagen gaat er een vrouw dood omdat ze vrouw is. Dat is de realiteit die we te vaak negeren of bagatelliseren. Femicide wordt niet erkend als een serieus maatschappelijk probleem. Integendeel, vaak wordt het verpakt in een term als “familiedrama” en het slachtoffer wordt in veel gevallen als medeschuldig gepresenteerd. Door deze framing blijven we het probleem ontkennen, terwijl het geweld tegen vrouwen slechts één voorbeeld is van een bredere cultuur van misogynie.

De media en hoe ze femicide minimaliseren
In de Nederlandse media wordt femicide vaak gereduceerd tot een privékwestie. Een “drama” binnen het gezin, een “misverstand” tussen geliefden, waarbij de vrouw vaak wordt beschouwd als de oorzaak van haar eigen dood. Zo wordt het geweld niet als een misdaad gepresenteerd, maar als iets dat voortkomt uit een “fout” die het slachtoffer heeft gemaakt. In deze berichtgeving staat de man vrijwel nooit centraal als de dader van seksistisch geweld, maar het slachtoffer wordt keer op keer geëvalueerd op haar gedrag. Was ze wel een goede vrouw? Was ze wel trouw? Waarom ging ze niet bij hem weg? Ook worden er vaak zaken bijgehaald als: ze had net de relatie verbroken of een straatverbod aangevraagd. Dat is de giftige boodschap die ons wordt voorgeschoteld. Er wordt met geen woord gerept over femicide of over de dader zelf. Sterker nog, hij wordt vaak neergezet als iemand die uit onmacht of psychische nood handelde, waardoor alsnog de schuld bij de vrouw wordt gelegd.

Een uiting van woede en controle
Een schrijnend en bekend voorbeeld van femicide in Nederland is de zogenaamde Tindermoord. In dit geval werd Mieke, die via Tinder een man had ontmoet, door hem gedood nadat ze hem had afgewezen. Ze werd met meerdere messteken om het leven gebracht in haar woning, een daad die achteraf als een uiting van woede en controle werd gezien. De man had zich niet kunnen verzoenen met de afwijzing, wat duidelijk aantoont hoe gevaarlijk de dynamiek van dominantie en controle kan zijn in relaties. De media berichtten over de zaak, maar de nadruk lag vooral op het feit dat ze elkaar via Tinder hadden leren kennen, waarbij de focus niet op het geweld zelf kwam te liggen, maar vaak werd afgeleid naar het platform of het daten via een datingapp.

De manosphere en de bedreiging van figuren zoals Andrew Tate
Het probleem is niet alleen een kwestie van beeldvorming in de media, het is een bredere cultuur van misogynie die wordt gevoed door figuren zoals Andrew Tate, die zijn haat jegens vrouwen onomwonden uitspreekt. Tate is slechts één van de vele stemmen in de manosphere, een online gemeenschap die mannen aanzet tot haat en geweld tegen vrouwen. De manosphere is een vergaarbak van haatzaaiende retoriek die vrouwen als inferieur en ondergeschikt aan mannen beschouwt. Door zijn invloed groeit het idee dat mannen het recht hebben om vrouwen te domineren, zelfs tot in de meest gewelddadige vorm die je kan bedenken.
Wat we hier zien, is een direct verband tussen de opkomst van deze haatdragende beweging en de toename van geweld tegen vrouwen. Hoe meer mannen zich laten beïnvloeden door dit soort retoriek, hoe meer geweld tegen vrouwen als acceptabel wordt gezien. Het idee dat mannen “recht” hebben op vrouwen, dat vrouwen ondergeschikt zijn, wordt in deze kringen breed gedeeld. Dit voedt de maatschappelijke acceptatie van seksisme en, uiteindelijk, van geweld tegen vrouwen.

De culturele oorzaken
Femicide is geen geïsoleerd incident. Het is een extreme uiting van de onderdrukking die vrouwen elke dag ervaren. We leven in een samenleving die vrouwen, vaak zonder dat we ons ervan bewust zijn, nog steeds als minderwaardig beschouwt. Dit komt tot uiting in de loonkloof, de geweldscijfers, de ongelijke toegang tot machtsposities en de manier waarop vrouwen zich continu moeten verantwoorden voor hun keuzes, terwijl mannen vaak ongestraft kunnen handelen.
Dat de samenleving dit vaak negeert of zelfs ontkent, is een direct gevolg van de manier waarop we vrouwen in onze cultuur blijven zien. Niet als gelijken, maar als objecten of eigendom van de man. Dat is de onderliggende cultuur van femicide. Het is het idee dat mannen het recht hebben om vrouwen te controleren, te mishandelen en zelfs te doden als zij zich tegen hen verzetten.

De verantwoordelijkheid van de media en de politiek
Als samenleving moeten we eindelijk erkennen dat femicide geen incidenten zijn, maar een structureel probleem dat voortkomt uit seksisme en geweld. Dit betekent dat we als samenleving eindelijk moeten stoppen met de onterecht milde benadering van de media en politici die zich comfortabel voelen met bijvoorbeeld de term “familiedrama”. In plaats daarvan moeten we de term femicide simpelweg uitspreken en beginnen met het aanpakken van de wortels van dit geweld.
Beleidsmakers moeten eindelijk in actie komen, de wetgeving aanscherpen en zorgen voor daadwerkelijke bescherming van vrouwen in risicosituaties. Maar de oplossing begint niet alleen bij de wet, het begint met een fundamentele verschuiving in hoe we over vrouwen denken en hoe we als maatschappij omgaan met macht, controle en geweld.

De noodzaak om femicide bij de naam te noemen
Femicide is een gruwelijke realiteit, maar het is niet onvermijdelijk. We hebben de macht om het probleem te veranderen, maar alleen als we ons realiseren dat het niet alleen een probleem is van individuele misdaden. Het is tijd dat we het beestje bij de naam noemen: femicide. Geen privékwestie binnen het gezin, maar een structureel probleem dat voortkomt uit diepgeworteld seksisme en geweld tegen vrouwen. Het begint met het erkennen van de ernst van de situatie en de noodzaak om vrouwen niet langer te objectiveren of te marginaliseren in zowel de media als in onze dagelijkse interacties.

Verantwoordelijkheid van de samenleving
Als samenleving dragen we ook een verantwoordelijkheid in hoe we kijken naar vrouwen en hoe we mannen opvoeden. Dit begint al in de jeugd. De manier waarop mannen en jongens in sommige gevallen opgroeien met het idee dat ze recht hebben op macht, controle en dominantie, draagt bij aan de acceptatie van geweld tegen vrouwen. Dit wordt helaas vaak versterkt door social media en wat jongens allemaal te zien en te horen krijgen, zoals de serie Adolescence op Netflix laat zien, waarin de toxiciteit van machocultuur en misogynie vroeg in het leven van jonge mensen wordt neergezet. We kunnen deze cyclus doorbreken door een cultuur van respect en gelijkwaardigheid te bevorderen en door de verantwoordelijkheid voor verandering niet alleen bij de vrouwen, maar ook bij mannen te leggen.
Het is tijd om als maatschappij echt te kijken naar de onderliggende oorzaken van femicide en om actie te ondernemen. Dat begint met het erkennen van het probleem in zijn volle omvang en het veranderen van de manier waarop we erover spreken en denken. Als we dit doen, kunnen we uiteindelijk een samenleving creëren waarin vrouwen veilig zijn, niet als eigendom worden gezien, maar als gelijke, met gelijke rechten en kansen.
De vraag die we ons allemaal moeten stellen is: wat doen wij om deze situatie te veranderen?