De kunst van het teleurstellen

Mijn superpower is empathisch vermogen en dat betekent dat ik soms het verschil niet weet tussen wat mij overkomt en wat ik voel en wat anderen overkomt en voelen.
Dat klinkt misschien romantisch, maar het heeft ook een keerzijde: ik voel andermans teleurstelling soms harder dan mijn eigen ongelukkigheid. Totdat ik iets deed wat dat helemaal op zijn kop zette.
Ik moet je namelijk iets opbiechten. Ik ben onlangs een professionele teleursteller geworden. En het was heerlijk.

Het begon zo onschuldig. Naast mijn artikelen en redactiewerk stortte ik me enthousiast op iets totaal anders. Nieuwe mensen, nieuwe kansen, verwachtingen die als ballonnetjes om me heen zweefden. Iedereen straalde en ik dacht: dit moet het zijn! Dit nieuwe avontuur!
Maar al snel voelde ik iets knagen. Alsof er een klein monster in mijn buik zat dat langzaam maar zeker al mijn energie opvrat. Mijn andere werk – dat werk waar mijn hart sneller van gaat kloppen – bleef liggen als een verwaarloosde huisplant. Mijn vuur, dat normaal zo vrolijk flakkert, begon te doven tot een zielig waxinelichtje.

En toen deed ik iets wat blijkbaar revolutionair is in onze maatschappij: ik luisterde naar mezelf. Ik trok mijn moedigste schoenen aan (die met de rode zolen, want symbolen zijn belangrijk) en schreef een mail. Een mail waarin ik uitlegde dat ik ermee stopte. Gewoon, midden in het proces. Omdat het niet van mij was.
De reacties stroomden binnen als confetti na een geslaagd optreden. “Wat een moed! Wat een goed voorbeeld! Ik wou dat ik dat ook durfde!” Het was alsof ik per ongeluk een handleiding had geschreven voor iets waar iedereen al jaren naar zocht.

Maar er was ook die ene stem. Die ene reactie die als een koude douche over me heen spoelde: “Dit is echt niet oké. Er zijn nu zoveel mensen teleurgesteld.”
En daar zat hem de crux, het punt waar alles om draait, het moment waarop je kiest tussen twee stemmen in je hoofd.
De eerste stem fluistert: “Wat zullen ze nu van mij denken? Ik kan toch niet zomaar stoppen? Ik heb beloftes gedaan! Verwachtingen gewekt! Ik ben een lafaard, een teleurstelling!”
De tweede stem, vaak zachter maar altijd wijzer, zegt: “Trouw zijn aan jezelf is je grootste verantwoordelijkheid. Niet aan anderen, maar aan jezelf.”

Ik koos voor stem nummer twee. En weet je wat er gebeurde?
Niemand viel flauw. De aarde draaide gewoon door. Het was alsof ik jarenlang had geloofd dat ik een dragende muur was in een gebouw, terwijl ik gewoon een schilderijtje aan de wand bleek te zijn. Belangrijk misschien, maar niet onmisbaar.
Maar het mooiste van alles: ineens had ik weer energie. Energie voor de dingen die echt bij me horen, die me doen bruisen van levendigheid. Alsof iemand de stekker er weer in had gestopt.

Hier komt het geheim: de meeste teleurstellingen die we anderen aandoen zijn veel minder dramatisch dan we vrezen. Mensen hebben namelijk een verrassend groot aanpassingsvermogen. Ze vinden andere oplossingen, andere wegen, andere mensen om hun dromen waar te maken.
Maar weet je welke teleurstelling wel dramatisch is? De teleurstelling in jezelf als je wel doorgaat met iets wat niet bij je past. Dat is niet grappig, maar zonde. Zonde van je tijd, je energie en je leven.

Misschien herken je het wel, die stem die zegt: “Hou vol, ook al voelt het niet goed. Denk aan alle anderen!” Het is dezelfde stem die je laat blijven in een baan die je energie wegzuigt, in relaties die niet voeden, in vriendschappen die eenrichtingsverkeer zijn geworden.
Het is de stem die vergeten is dat jij ook telt. Dat jouw gevoel ook belangrijk is. Dat je intuïtie meestal veel slimmer is dan je verstand.
Want laten we eerlijk zijn: hoe vaak zeggen honderden mensen dat je zus moet doen, terwijl jij diep van binnen voelt dat je zo moet doen? En hoe vaak luister je dan naar al die mensen in plaats van naar jezelf?

Ik noem het nu maar de kunst van het teleurstellen. Niet omdat ik er plezier in schep om anderen verdriet te doen, maar omdat het een vaardigheid is die we allemaal kunnen leren. De kunst om ‘nee’ te zeggen tegen dingen die niet bij je passen, ook al betekent het dat je verwachtingen niet waarmaakt.
Het is de kunst om te kiezen voor je eigen pad, ook al betekent het dat je het pad verlaat dat anderen voor je hebben uitgestippeld.
Het is de kunst om te erkennen dat je een mens bent, geen machine die alleen maar ‘ja’ kan zeggen.

Dus nu draag ik mijn titel als professionele teleursteller met trots. Want elke keer dat ik mensen teleurgesteld heb door trouw te blijven aan mezelf, kwam er ruimte vrij voor iets beters. Voor mensen die wel bij mijn energie passen. Voor projecten die wel mijn vuur aanwakkeren.
En misschien is dat wel de grootste grap van allemaal: door anderen teleur te stellen, stel je jezelf minder teleur. Door ‘nee’ te zeggen tegen wat niet past, zeg je automatisch ‘ja’ tegen wat wel past.
Wanneer durfde jij voor het laatst mensen teleur te stellen? En belangrijker nog: wanneer ga je het weer doen? Want geloof me, je energie en je levensgeluk zijn het waard.