Last van prikkels zoals harde geluiden, felle lichten, geuren of andermans stemming haarfijn aanvoelen: lange tijd werd hoogsensitiviteit gezien als een hype. Het werd bestempeld als een new age-achtige term, waardoor het niet serieus werd genomen. Omdat er zo weinig over bekend was, wisten veel mensen niet hoe ze ermee om moesten gaan, laat staan dat ze zichzelf zo wilden labelen.
Tegenwoordig is dat anders. Steeds meer wetenschappelijke onderzoeken laten zien dat hoogsensitiviteit wel degelijk bestaat. Sterker nog, op hersenscans is te zien dat als je mensen een opdracht laat doen, er bij hoogsensitieve mensen meer hersengebieden actief zijn dan bij mensen die niet hoogsensitief zijn. Het is daarentegen geen stoornis of aandoening, zoals lange tijd werd aangenomen, maar een eigenschap. Je hebt geen hoogsensitiviteit, je bent het.
Angela kwam er op latere leeftijd achter dat zij dit persoonlijkheidskenmerk heeft. De echte mensen sprak met haar over deze eigenschap en hoeveel invloed het heeft op het dagelijks leven.

Als kind kwamen er bij Angela al kenmerken van hoogsensitief zijn naar voren.
“Ik was altijd al een heel gevoelig meisje. Iemand hoefde maar naar me te kijken en ik dook achter de rok van mijn moeder. Ik had veel behoefte aan rust en trok me vaak terug op mijn kamer. Verder was ik graag creatief bezig en gek op muziek. Ik was daar dan ook elke dag mee bezig. Zo zat ik op koor, deed ik optredens, speelde ik bij een muziekvereniging en heb ik verschillende instrumenten leren spelen. Mijn creativiteit was mijn uitlaatklep.
Toen ik naar de middelbare school ging, werd het al duidelijker. Zo kwamen we erachter dat ik faalangst had en dat zat mij met proefwerken en overhoringen behoorlijk in de weg. Mijn ouders hadden totaal niet door dat ik hoogsensitief was. Er was in die tijd nog weinig over bekend.”

Ook Angela zelf had geen idee. Ze wist wel dat ze meer voelde dan anderen, maar kon daar verder geen verklaring voor vinden. Ze voelde ze bijvoorbeeld haarfijn aan wat haar gezinsleden voelden, wat niet geheel gangbaar was. Was er bijvoorbeeld iemand misselijk, dan voelde zij zich ook letterlijk misselijk. Toch duurde het nog heel wat jaren voor ze erachter kwam.
“Ik was een jaar of 26 toen ik voor een reiki behandeling naar iemand toe ging. Toen we samen na de behandeling nog even aan het napraten waren, vroeg ze aan mij of ik hoogsensitief ben. Ik had er nog nooit van gehoord en wist dus niet wat ze bedoelde. Toen ik later thuis kwam heb ik het online opgezocht en zo is het balletje gaan rollen.”
Voor Angela ging er een wereld voor haar open. Er was zoveel herkenning en eindelijk viel alles op zijn plek. Ik vroeg haar of ze hier begeleiding bij heeft gehad.
“Nee, dat denk ik niet. Toen ik er net over hoorde en dingen opgezocht had, heb ik me aangemeld op een forum waar andere hoogsensitieve mensen zaten. Daar heb ik er wel wat meer over geleerd. Ze vertelden hoe zij met overprikkeling of met bepaalde situaties omgingen. Het werd dus voor mezelf een beetje uitproberen wat wel werkte en wat niet. Maar dat is natuurlijk niet hetzelfde als er goede hulp of begeleiding bij krijgen. Ik hoop dat binnenkort wel te vinden.”

Het is bekend dat hoogsensitieve mensen door deze eigenschap tegen bepaalde dingen in het leven aanlopen. Ook Angela ondervindt dit.
“Het grootste ding waar ik tegenaan loop is mijn werk. We hebben kantoortuinen, wat bij mij voor heel veel prikkels zorgt. Mensen zijn aan het bellen of ze zitten in meetings terwijl ze op hun werkplek zitten, maar ook collega’s die even langslopen en met iemand een praatje gaan maken. Er gebeurt in een kantoortuin gewoon heel veel op hetzelfde moment, en ik begrijp dat het zo is, maar ik raak er overprikkeld door. Ik zie, hoor en voel alles, waardoor ik een soort van overspoeld raak.
Verder vind ik onverwachte dingen heel lastig. Ik had ooit met een vriendin afgesproken, en ik dacht dat ik alleen bij haar zou zijn met haar kinderen. Toen ik bij haar de woonkamer binnen liep, bleek het huis vol visite te zitten, want ze vierde de verjaardag van een van haar kinderen. Ik had me hier helemaal niet op ingesteld en raakte direct heel erg overprikkeld. Ik ben gaan zitten, maar na een half uur ben ik naar huis gegaan. Het ging gewoon niet. Gelukkig zag die vriendin ook wat er met me gebeurde en was ze heel lief en begripvol.
Wat ik soms ook jammer vind, is dat ik niet goed met grote drukte om kan gaan. Zo was ik laatst naar een hele leuke beurs waar ik enorm naar uit had gekeken, maar het was echt veel te druk voor me. Ook toen ben ik heel erg overprikkeld geraakt.”

Veel hoogsensitieve mensen vermijden bepaalde situaties omdat dit te veel energie kost. Angela herkent dit ook. Daarnaast houdt ze er constant rekening mee.
“Ik houd in mijn weekenden altijd rekening met wat er gepland is, hoe druk het is en of ik een dagje rust moet inplannen. Toen ik laatst naar die beurs was gegaan, heb ik expres de dag daarna vrij gehouden zodat ik kon herstellen.
In dat soort gevallen ga ik weleens bewust over mijn grenzen heen. Ik wilde heel graag heen, maar ik wist dat de kans heel groot was dat ik overprikkeld zou raken. Maar er zijn ook momenten waarbij ik over mijn grenzen ga, die ik niet van tevoren aan zie komen, omdat ik me bijvoorbeeld niet heb kunnen voorbereiden op de situatie.”
Overprikkeling uit zich bij iedereen anders. Ook bij Angela.
“Als ik echt overprikkeld ben, word ik behoorlijk cranky. Ik word echt ontzettend moe, mijn lijf voelt zwaar, ik krijg hoofdpijn en het enige wat ik wil is naar huis en rust.”

Angela krijgt in haar leven te maken met zowel begrip als onbegrip.
“Mijn vriend is degene die er het meest van mee krijgt als ik overprikkeld ben. Ik reageer het felst naar hem toe, maar hij is wel de enige die ik om me heen wil hebben als ik aan het herstellen ben. Hij is ook hoogsensitief en begrijpt gelukkig ook beter wat er in me omgaat, al voelt het achteraf echt enorm rot als ik zo cranky ben geweest. Hij probeert ook rekening te houden met het plannen van dingen in het weekend.
Met mijn familie gaat het ook een stuk beter nu ze weten dat ik hoogsensitief ben en ook zij proberen rekening te houden met mij. Als ze zien dat iets teveel voor me is, vragen ze ook hoe het met me gaat en of ik even behoefte heb om alleen te zijn.
Ik heb niet zoveel vriendinnen, maar de vriendinnen die ik heb zijn de allerliefste! Sommigen van hen zijn ook hoogsensitief, dus zij begrijpen heel goed hoe het is. De mensen dichtbij mij hebben dan ook alle begrip, maar andere mensen niet altijd. Dat zorgt weleens voor onbegrip en lastige situaties omdat hoogsensitief zijn nog steeds bij sommige mensen argwaan oproept.”

Angela heeft er moeite mee dat het soms nog steeds als hype gezien wordt.
“Het is echt heel erg jammer. Het is beslist geen hype. Het is niet iets wat over een tijdje opeens niet meer bestaat. Ik denk juist dat je met erkenning veel verder komt. Het is ook niet zo dat hoogsensitief zijn alleen maar nadelen met zich meebrengt. Het heeft ook heel veel voordelen, en ik denk dat als anderen dat ook gaan zien, ze ook de toegevoegde waarden van hoogsensitiviteit kunnen zien.
Ik zou heel graag willen dat er nog meer bekend over wordt en dat werkgevers ervoor openstaan om mensen die hoogsensitief zijn te helpen. Hoogsensitieve werknemers hebben namelijk heel goede kwaliteiten, die anderen misschien wat minder hebben. En ook om te zorgen dat ze goed kunnen functioneren op hun werkplek, zonder hinder te ondervinden van de hoeveelheid prikkels die daar te vinden zijn. Daar zijn best oplossingen in te vinden en zo kunnen we elkaar juist helpen en een goede symbiose vormen.”

Steeds meer artsen erkennen hoogsensitiviteit. Door wetenschappelijk onderzoek is het stigma ook langzaam aan het verdwijnen. Hoe belangrijk is dat volgens Angela?
“Als je tegen kenmerken van hooggevoeligheid aanloopt, en je weet niet wat het is en hoe je ermee om kan gaan, kan het een aardige strijd zijn. Ik denk juist dat erkenning en goede begeleiding heel belangrijk is. Ook voor werkgevers. Zij kunnen dan ook beter de kwaliteiten van hoogsensitiviteit zien en inzetten. Ik heb door deze erkenning dan ook zeker hoop voor de toekomst.”

Vermoed jij dat je ook hoogsensitief bent? Online zijn er meerdere tests te vinden. Er zijn tevens verschillende hulpverleners die ervaring hebben met mensen die hoogsensitief zijn.