Wie zich uitspreekt tegen onderdrukking, wordt weggezet als bedreiging. En dat is precies de bedoeling. De afgelopen dagen lieten we weer zien hoe dol we zijn op het straffen van mensen die hun rug recht houden.
Een burgemeester toont solidariteit met lhbtiqa+’ers in een land waar de pride verboden is. Ze wordt belachelijk gemaakt door een politicus wiens partij zelf democratische waarden ondermijnt. Een artiest spreekt zich uit tegen genocide. Hij wordt door een partijleider publiekelijk weggezet als antisemiet, onder verwijzing naar een extreemrechtse commentator.
Wilders tegen Halsema. Yesilgöz tegen Douwe Bob. De details verschillen, maar de dynamiek is identiek: onderdrukking van solidariteit, verdachtmaking van activisme en het doelbewust verdraaien van intentie. Niet de boodschap wordt weerlegd, de boodschapper wordt vernietigd.
Wilders weet dat zijn kiezers niet wakker liggen van de veiligheid van lhbtiqa+’ers in Boedapest. Wat hem stoort, is dat iemand het waagt zich uit te spreken. Dat een vrouw, een burgemeester, haar gezicht laat zien op een plek waar zwijgen gebruikelijker is. Halsema werd geen probleem omdat ze meeliep. Ze werd een probleem omdat ze het durfde.
Yesilgöz weet dat je antisemitisme niet bestrijdt door critici van Israël als antisemiet te labelen. Zeker niet wanneer het gaat om een artiest die weigert op te treden bij een evenement met een zionistische informatiestand. Je kunt dat, mocht je dat willen, eventueel moreel bekritiseren, maar het is geen haat. Het is een vredig, publiek statement tegen geweld.
De straf? Doodsbedreigingen. En de VVD-leider die deze hetze mogelijk maakte? Die zwijgt.
Het is een beproefde strategie. Als je de boodschapper onderuit kan halen, hoef je het nooit meer over de boodschap te hebben. Want mensenrechten zijn prima, zolang ze geen politieke prijs hebben. Solidariteit is toegestaan zolang het niet botst met het nationale imago of het partijbelang.
Wat dit laat zien, is geen debat over nuance. Het is een poging om de grenzen van het toelaatbare te verschuiven. Zodat activisme verdacht wordt, solidariteit belachelijk en mensenrechten optioneel. Niet omdat ze dat zeggen, maar omdat het de praktijk wordt.
Kijk maar: wie durft er nu nog een regenboogvlag te hijsen in een internationale context? Welke artiest spreekt zich nog uit over genocide als dat betekent dat je als antisemiet wordt weggezet en doodsbedreigingen ontvangt?
Dus nee, het gaat niet om Halsema of Douwe Bob. Het gaat om iedereen die zich durft uit te spreken en die voelt dat de prijs daarvoor steeds hoger wordt.
Want wie zich uitspreekt tegen onderdrukking, wordt weggezet als bedreiging.
En dat is precies de bedoeling.